Η δομή της ύλης - Φύλλα εργασίας και τα πειράματα μας.

1. Το φύλλο εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή

Η ΥΛΗ

    Παντού, γύρω μας υπάρχει ύλη. Όλα τα σώματα στερεά, υγρά και αέρια, μικρά ή μεγάλα, είναι φτιαγμένα από ύλη.Και οι άνθρωποι, τα ζώα και τα φυτά είναι φτιαγμένα από ύλη. Η ύλη μπορεί να είναι σκληρή ή μαλακή, ορατή ή αόρατη κτλ. Η ύλη υπάρχει παντού εκτός από το κενό.
    Ο άνθρωπος από τα πρώτα χρόνια της υπαρξής του προσπάθησε να αξιοποιήσει την ύλη. Έτσι έφτιαξε ενδύματα, εργαλεία κ.α. Σήμερα, με τις γνώσεις που κατέχει και την τεχνολογία επεξεργάζεται τις πρώτες ύλες και παράγει υλικά αγαθά που απολαμβάνει.
    Η ΥΛΗ και η ΕΝΕΡΓΕΙΑ είναι οι δυο βασικές έννοιες των φυσικών επιστημών. Η σχέση τους είναι στένη τόσο, που η ύλη μπορεί να μετατραπεί σε ενέργεια και το αντίθετο. Αυτές οι δυο είναι η βάση της ισορροπίας στο σύμπαν.

Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΥΛΗΣ

    Γύρω μας λοιπόν, μας περιβάλλει πλήθος υλικών σωμάτων. Αυτό το πλήθος όμως προέρχεται μόνο από 92 στοιχεία. Τα περισσότερα απ’τα υλικά σώματα είναι μίγματα. Διαχωρίζοντας τα συστατικά και τεμαχίζοντας σε μικρότερα κομμάτια φτάνουμε στο μικρότερο τμήμα της χημικής ένωσης το ΜΟΡΙΟ. Τα μόρια αποτελούνται από μικρότερα σωματίδια τα ΑΤΟΜΑ. (Κατά τον Δημόκριτο:α+τέμνω= κάτι που δεν μπορώ να χωρίσω)
    Τα ΑΤΟΜΑ πυρήνα και ηλεκτρόνια. Ο πυρήνας αποτελειται από ΠΡΩΤΟΝΙΑ και ΝΕΤΡΟΝΙΑ Τα ΠΡΩΤΟΝΙΑ και ΝΕΤΡΟΝΙΑ αποτελούνται από μικρότερα σωματίδια τα ΚΟΥΑΡΚ. Τα μόρια ένος σώματος κινούνται διαρκώς. Από τον τρόπο που κινούνται εξαρτάται και η κατάστασή τους.

ΣΤΕΡΕΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Τα μόρια είναι κοντά και σε μόνιμες θέσεις. Δεν πλησιάζουν και δεν απομακρύνονται.

ΥΓΡΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Τα μόρια αλλάζουν συνεχώς θέσεις, αλλά παραμένουν κοντά. Δεν πλησιάζουν και δεν απομακρύνονται. 
ΑΕΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Τα μόρια κινούνται ελεύθερα και αλλάζουν συνεχώς θέσεις. Δεν πλησιάζουν αλλά μπορούν και απομακρύνονται. 

Οι διεθνείς συμβολισμοί των χημικών στοιχείων (ατόμων).

• O = οξυγόνο
• C = άνθρακας
• Ca = ασβέστιο
• N = άζωτο
• H = υδρογόνο
• K = κάλλιο
• Na = νάτριο
• Cl =χλώριο
• F =φθόριο
• Mn =μαγγάνιο
• Mg =μαγνήσιο
• Zn =ψευδάργυρος
• Au =χρυσός
• Pt =πλατίνα (λευκόχρυσος)
• Fe =σίδηρος
• Cr =χρώμιο
• Al =αλουμίνιο
• Li =λίθιο
• Ag =άργυρος
• Ni =νικέλιο
• I = ιώδιο
• P =φώσφορος
• Pb =μόλυβδος (μολύβι)
• S =θείο
• Ti =τιτάνιο
• U =ουράνιο
• Si  =πυρίτιο
• Cu =χαλκός
• He =ήλιο
• Cd =κάδμιο
• Hg =υδράργυρος
• W =βολφράμιο
• Ra =ράδιο

ΑΣΚΗΣΕΙΣ και ΜΙΚΡΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ

1.  Από τους παραπάνω συμβολισμούς γράψε  8 στοιχεία που σου έκαναν εντύπωση και μάθε να τους γράφεις απέξω:
2. Ποια από τα παραπάνω γνωρίζεις;Χρωμάτισε τα κουτάκια τους με πράσινη ξυλομπογιά.
3. Ύστερα από συζήτηση με το δάσκαλό σου, ταξινόμησε τα πιο σημαντικά στοιχεία στις παρακάτω κατηγορίες:

• Γνωστά μέταλλα
• Αέρια
• Χρήση στην ιατρική
• Υλικά μπαταρίας
• Υλικό λαμπτήρα
• Καθημερινή ζωή

Άλλες πληροφορίες:

Χημικές ενώσεις

    Τα στοιχεία αποτελούνται από ένα είδος ατόμων. Κάθε άτομο, όπως είδαμε παραπάνω, συμβολίζεται από ένα ή δυο το πολύ γράμματα από το λατινικό αλφάβητο. Οι χημικές ενώσεις αποτελούνται από διάφορα άτομα. Συμβολίζονται με το συνδυασμό των ονομασιών των ατόμων που αποτελούν το μόριο τους. Τα γράμματα δηλώνουν τα άτομα και ένας αριθμός δίπλα ως δείκτης συμβολίζει τον αριθμό των ατόμων.
Δες το παράδειγμα:

Α. Για να φτιάξουμε το μόριο του νερού χρειαζόμαστε:
2 άτομα Υδρογόνου (Η) και
1 άτομο Οξυγόνου (Ο).
Ο χημικός τύπος είναι: Η2Ο.
Η απεικόνηση του είναι:

Β. Για να φτιάξουμε το μόριο του διοξείδιου του άνθρακα χρειαζόμαστε:
1 άτομο  άνθρακα (C) και
2 άτομα Οξυγόνου (Ο).
Ο χημικός τύπος είναι: CO2.
Η απεικόνηση του είναι:

Γ. Για να φτιάξουμε το μόριο της αμμωνίας χρειαζόμαστε:
1 άτομο  αζώτου (Ν) και
3 άτομα Υδρογόνου (Η).
Ο χημικός τύπος είναι: ΝΗ3.
Η απεικόνηση του είναι:

Ώρα για εξάσκηση, για πειράματα και κατασκευές!!!!
Σου δίνονται οι παρακάτω ενώσεις. Συμπλήρωσε τα κενά όπως στην προηγούμενη εφαρμογή με τον αριθμό των ατόμων που περιέχει κάθε ένωση. Ύστερα φτιάξε μια μικρή απεικόνηση.

Α.    Ο χημικός τύπος του οξυζενέ είναι: Η2Ο2
Για να φτιάξουμε το μόριο του χρειαζόμαστε:
____ άτομ__ Υδρογόνου (Η) και
____ άτομ___ Οξυγόνου (Ο).
Η απεικόνηση του είναι:

Β.      Ο χημικός τύπος του αλατιού είναι: NaCl
Για να φτιάξουμε το μόριο του χρειαζόμαστε:
____ άτομ__ Νάτριου (Na) και
____ άτομ___ Χλώριου (Cl).
Η απεικόνηση του είναι:

Γ.      Ο χημικός τύπος του καυστικού καθαριστικού Ακουαφόρτε είναι: ΗΝΟ3
Για να φτιάξουμε το μόριο του χρειαζόμαστε:
____ άτομ__ Υδρογόνου (Η)
____ άτομ__ Αζώτου (Ν) και
____ άτομ___ Οξυγόνου (Ο).
Η απεικόνηση του είναι:

Δ.      Ο χημικός τύπος της κιμωλίας είναι: CaCO3
Για να φτιάξουμε το μόριο του χρειαζόμαστε:
____ άτομ__ Υδρογόνου (Ca)
____ άτομ__ άνθρακα (C) και
____ άτομ___ Οξυγόνου (Ο).
Η απεικόνηση του είναι:

Στο τέλος, διάλεξαμε την ένωση που μας έκανε εντύπωση και φτιάξαμε το πρόπλασμα της, με πλαστελίνη.